A foto das fillas

A foto da familia Zapatero en Nova York levantou unha verdadeira treboada de comentarios. Tras moitas discusións, parece que xa van quedando claros algúns puntos.

Primeiro: Non se trata dunha foto privada nin roubada senón dun posado oficial nun acto oficial: a recepción do matrimonio Obama ao presidente Zapatero e familia. Foto que foi difundida pola Casa Branca. Se o presidente Zapatero non quere que fotografen ás súas fillas, que non as leve a viaxes e actos oficiais.

Segundo: A vestimenta das fillas, con botazas e estética gótica, non era axeitada para o acto ao que estaban invitadas, que non se trataba dun concerto de Marilyn Manson senón dunha cea co presidente dos Estados Unidos. A todas luces parece unha concesión dos pais ao gusto das rapazas, xesto que resultará moi simpático para os que están en contra de toda forma de autoridade, pero no que de novo se confunde o público co privado. As nenas non estaban alí como fillas de don José Luis Rodríguez senón como fillas do presidente do Goberno de España e polo tanto deberían acudir cun vestido máis convencional.

Terceiro: A manipulación das fotos en Internet, engadindo vasoiras e capirotes ás súas imaxes é cruel e innecesaria. As rapazas non teñen a culpa de que seu pai carecese do tino e da prudencia necesaria para non mesturar o público co privado.

Cuarto: Criticar determinado comportamento do presidente non é sinal de tendencias fascistas nin de preferencias políticas pola dereita, senón un san exercicio das facultades intelectuais que non están atrofiadas polo fanatismo nin por intereses espurios.

Morrer ante as cámaras

En 1979 o director de cine Nicholas Ray (autor entre outras obras de Johnny Guitar, A verdadeira historia de Jesse James, 55 días en Pekín …), enfermo dun cancro terminal, chamou ao director alemán Wim Wenders, amigo e case discípulo, para que rodase unha película que, en realidade, era a súa propia agonía. Wenders trasladouse á casa de Ray en Nova York e alí filmou os seus dous derradeiros meses de vida. Ray estaba fisicamente desfeito pero conservaba toda a lucidez. O resultado foi a película documental Lightning over water , considerada sen discusión unha obra de culto. Dela díxose que non só é unha reflexión sobre a morte senón a representación mesma da morte, da súa inminencia.

Acordeime desto ante a polémica levantada pola filmación dos últimos días de Jade Goody, a rapaza que, enferma de cancro, vendeu as imaxes da súa doenza. Dixo que o facía para asegurar aos fillos unhas posibilidades económicas das que ela nunca disfrutou. Probablemente tamén porque sentirse centro da atención e da admiración de moita xente aliviáballe a anguria da súa morte prematura. Wenders non chegou filmar o momento final de Ray. Tampouco se filmou o de Jade.

Ray quería facer coa súa agonía unha obra de arte e conseguiuno. Jade quería fama e cartos e fixo da súa morte un produto de consumo. Ray tivo unha boa educación, era un artista culto. Jade era unha rapaza ignorante, cunha infancia misérrima. Pero no fondo non son tan distintos; os dous quixeron darlle un sentido á súa morte. E cada un fíxoo cos medios que a vida lle proporcionou.

Dereito a calar

Con motivo do Día do Orgullo Gai, dende a Federación Española de Lesbianas, Gais, Transexuais e Bisexuais piden ás mulleres lesbianas «de relevancia pública» que saian do armario para axudar dese modo a defender vos dereitos do colectivo.

A petición é comprensible, dada a marxinación que esas persoas sufriron ao longo de séculos, pero tratarse dun asunto tan íntimo que penso que non débese forzar a ninguén a facer pública esa faceta dá súa personalidade.

Vivimos nunha sociedade que perdeu moitas regras de urbanidade, pero aínda considerarse unha falta de respecto e signo de mala educación ou de mal gusto preguntarlle a alguén, por exemplo, crese en Deus, ou ou que gaña, ou ou que lle pagan por unha novela, e ata a quen vai botar nunhas eleccións. As mulleres non se lles pregunta pola súa idade. E tampouco pregúntase pola orientación sexual. Pero esa petición aos interesados para que se definan paréceme unha maneira de forzar a súa liberdade e ou seu dereito a calar.

Entre vos poetas dá Xeración do 27 houbo varios homosexuais, pero só Luis Cernuda se manifestou como tal na súa poesía, escribindo poemas de amor a outro home. Desafiou e afrontou con enorme valor a represión e atáquesvos do seu tempo, pero deixou tamén escritos uns versos nos que nos mostra a súa dúbida sobre se non debería ter calado: «Pero ás veces aínda dúbidas se a verdade da alma / non debese gardala a alma a soas, /contemplala en silencio e así nutrir a vida / cun tesouro intacto que non profana o mundo». Coido que debemos respectar ese temor á profanación dous seus sentimentos que aínda hoxe pode levar a lesbianas e gais a manterse non armario.