Morrer ante as cámaras

En 1979 o director de cine Nicholas Ray (autor entre outras obras de Johnny Guitar, A verdadeira historia de Jesse James, 55 días en Pekín …), enfermo dun cancro terminal, chamou ao director alemán Wim Wenders, amigo e case discípulo, para que rodase unha película que, en realidade, era a súa propia agonía. Wenders trasladouse á casa de Ray en Nova York e alí filmou os seus dous derradeiros meses de vida. Ray estaba fisicamente desfeito pero conservaba toda a lucidez. O resultado foi a película documental Lightning over water , considerada sen discusión unha obra de culto. Dela díxose que non só é unha reflexión sobre a morte senón a representación mesma da morte, da súa inminencia.

Acordeime desto ante a polémica levantada pola filmación dos últimos días de Jade Goody, a rapaza que, enferma de cancro, vendeu as imaxes da súa doenza. Dixo que o facía para asegurar aos fillos unhas posibilidades económicas das que ela nunca disfrutou. Probablemente tamén porque sentirse centro da atención e da admiración de moita xente aliviáballe a anguria da súa morte prematura. Wenders non chegou filmar o momento final de Ray. Tampouco se filmou o de Jade.

Ray quería facer coa súa agonía unha obra de arte e conseguiuno. Jade quería fama e cartos e fixo da súa morte un produto de consumo. Ray tivo unha boa educación, era un artista culto. Jade era unha rapaza ignorante, cunha infancia misérrima. Pero no fondo non son tan distintos; os dous quixeron darlle un sentido á súa morte. E cada un fíxoo cos medios que a vida lle proporcionou.

Terrible decisión

Todo o mundo comenta a decisión dunha nena inglesa de trece anos, Hannah Jones, de rexeitar un transplante de corazón. A decisión dos pais de apoiala foi moi criticada. A Oficina de Protección do Menor investigounos e o hospital que trata á rapaza intentou quitarlles a patria potestade. Só a madureza con que Hannah defendeu os seus desexos conseguiu convencelos para que non a obrigaran por lei a someterse á operación. Tamén algúns medios recollen opinións que aluden a escuras motivacións por parte dos pais, supoñemos que se refiren a beneficios derivados da publicidade que este caso está xenerando.

Calquera nai ou pai que se vise nesta situación debateríase entre dúas tendencias igualmente fortes e instintivas : a de aferrarse á mínima posibilidade de conservar vivo ao fillo, a calquera prezo, mesmo ao do sofremento do enfermo; e a tendencia contraria a evitarlle sufrimentos inútiles, tamén a calquera prezo, mesmo ao de proporcionarlle unha morte digna cando a lei non o permite.

Hannah Jones padece dende os catro anos unha leucemia. A medicación contra ela produciulle un furado no corazón que reduciu a súa actividade a un 10% do normal. Non pasou un só mes da súa vida sen ser ingresada para recibir tratamentos traumatizantes. Se sobrevive á operación de transplante, cousa insegura, pódese reproducir a leucemia, e, en todo caso, tería que someterse a outro transplante en cinco anos. Hannah dixo que non quería seguir vivindo así, que lle deixen pasar o Nadal coa súa familia e morrer na casa.