Placebo

Cada certo tempo aparecen no mercado pulseiras con supostas propiedades que melloran diversas doenzas: artrose, reuma, estrés, xaquecas… As máis recentes son holográficas e, segundo a publicidade, fomentan o equilibrio, a forza e a flexibilidade. Unha asociación de consumidores e tamén o Instituto Nacional do Consumo advirten que se trata de publicidade enganosa. A firma que comercializa o produto deféndese dicindo que nunca recomendou as pulseiras con fins sanitarios senón como un produto beneficioso para o corpo dende o punto de vista do benestar. A todas estas, Cristiano Ronaldo lócea nos partidos, e en España lévanse vendidas case medio millón de unidades.

Seguramente é certo que producen benestar. Os placebos funcionan e non hai que desprezalos. En Estados Unidos fíxose unha proba con catro grupos de voluntarios. Ao primeiro subministráronlle o medicamento convencional, ao segundo un placebo sen que soubese que o era; ao terceiro déronlle o mesmo, pero advertíndolles que se trataba dun placebo; e ao cuarto non o medicaron. Os efectos beneficiosos dun placebo xa se coñecían, pero o sorprendente foi que, excepto o cuarto, todos melloraron, mesmo os que sabían que lles estaban dando un produto ineficaz. ¿Como se explica ? Quizá porque abonda con que nos atendan para sentirnos mellor; ou quizá porque no fondo agardamos que o placebo sexa eficaz, aínda que os médicos non o saiban.

Así que non hai que demonizar eses produtos ou obxectos dos que alguén nos di: «A min fíxome ben». A atención e a esperanza son boas medicinas.

Desabastecemento

Luns a mediodía: o señor Rubalcaba asegura que non consentirán que os piquetes impidan o paso dos camións, e que non haberá desabastecemento. Ás oito da tarde din unha volta polo gran supermercado do meu barrio: vin colas enormes con carros a rebordar, e os estantes das froitas e verduras baleiros; mellor dito: había un melón esmagado e unha coliflor marela. Fun a outro máis pequeno, e alí o baleiro impresionaba: atopei só un cestiño de plástico con albaricoques, seis ou sete tiñan mazaduras pero collinos, porque me invadiu o síntoma do desabastecemento. Por último pasei pola tenda máis cara, a que está aberta cando todas as outras pecharon, e alí, no estante máis alto, crin ver algo verde; metín a man e saquei unha bolsa de espinacas, non en bo estado, pero aínda comestibles. Á miña beira, unha muller baixiña díxome mentres me ollaba con resentimento: «¿Quedan máis?». Metín a man de novo ata o fondo e saquei unha última bolsa, esta vez de acelgas, en peor estado que as espinacas. A muller arrebatoumas da man, dando por suposto que lle correspondían a ela.

Na cola da gasolineira, dous tipos discuten quen está primeiro. O da caixa explícame que moitas estacións están sen combustible e que a eles estáselles esgotando. Alguén comenta que a culpa é nosa, dos consumidores, que acaparamos. Eu penso que a culpa é da falta de credibilidade dos que gobernan. Os de agora e os de antes: todos menten cando lles convén. Así que mellor fora que o señor Rubalcaba estivese calado, porque, tan pronto falou, todos saímos correndo a aprovisionarnos, mesmo de espinacas murchas e de albaricoques mazados.